1. Από φίλος μη γίνεσαι εχθρός· γιατί τ’ όνομα το κακό φέρνει ντροπή κι ατίμωση· αυτό παθαίνει κι ο αμαρτωλός που είναι διπρόσωπος.
2. Μην αφήνεσαι στις επιθυμίες σου, για να μην κατασπαραχτεί η ζωή σου!
3. Για να μην απογυμνωθείς από τα φύλλα σου και χάσεις τους καρπούς σου· και μείνεις σαν το δέντρο το ξερό.
4. Η κακιά ψυχή καταστρέφει εκείνον που την έχει, και τον κάνει στους εχθρούς του καταγέλαστο.
5. Τα λόγια τα γλυκά τους φίλους τούς πληθαίνουν κι η γλώσσα η καλοσυνάτη πληθαίνει τις φιλοφρονήσεις.
6. Πολλοί ας είναι εκείνοι που σε χαιρετούν αλλά οι σύμβουλοί σου ένας να ’ναι μες στους χίλιους.
7. Πριν αποχτήσεις φίλο, να τον δοκιμάσεις και μη βιαστείς να τον εμπιστευτείς.
8. Συμβαίνει, αλήθεια, κάποιος να είναι φίλος όταν τον συμφέρει, μα που δεν μένει φίλος όταν σε εύρουν συμφορές.
9. Υπάρχει φίλος που μετατρέπεται σε εχθρό όταν μια διαμάχη σας τη φανερώνει για να σε ντροπιάσει.
10. Και υπάρχει φίλος που κάθεται στο τραπέζι σου, μα δε θα μείνει όταν σε βρούνε συμφορές.
11. Στην ευτυχία σου θα είναι ένα μ’ εσένα και σαν αφέντης θα μιλάει στους υπηρέτες σου.
12. Αν όμως δυστυχήσεις θα στραφεί εναντίον σου, και θ’ αποφεύγει να τον συναντήσεις.
13. Απομακρύνσου απ’ τους εχθρούς σου, φυλάξου από τους φίλους σου.
14. Ο πιστός φίλος είναι καταφύγιο γερό, κι όποιος τον βρήκε, βρήκε θησαυρό.
15. Αντάλλαγμα για τον πιστό το φίλο δεν υπάρχει και η αξία του είν’ ανεκτίμητη.
16. Ο πιστός φίλος είναι ελιξίριο ζωής και θα τον βρουν αυτοί που σέβονται τον Κύριο.
17. Όποιος τον Κύριο σέβεται, κατευθύνει σωστά και τη φιλία του· γιατί όπως είν’ αυτός, έτσι θα ’ναι κι ο φίλος του.
18. Τη μόρφωση, παιδί μου, να εκλέξεις απ’ τα νιάτα σου, κι ως τα βαθιά σου γηρατειά θα βρίσκεις τη Σοφία.
19. Σαν το ζευγά και το σποριά μαζί της ν’ ασχολείσαι και τους καλούς της πρόσμενε καρπούς· μπορεί δουλεύοντας γι’ αυτήν λίγο να κουραστείς, μα θα γευτείς σύντομα τους καρπούς της.
20. Μοιάζει στους άξεστους τραχιά πολύ, κι ο άμυαλος σ’ αυτήν δε θα επιμείνει.
21. Θα του φανεί ωσάν ογκόλιθος που τον σηκώνει κανείς για να δοκιμάσει τη δύναμή του· γι’ αυτό και δε θ’ αργήσει να την ξεφορτωθεί.
22. Πράγματι, η Σοφία είναι, όπως λέει και τ’ όνομά της, μόνο για τους σοφούς, και στους πολλούς δε φανερώνεται.
23. Παιδί μου, άκουσε τη γνώμη μου και δέξου την και μην παραπετάς τη συμβουλή μου.
24. Βάλε στα πόδια σου τους κρίκους των δεσμών της και το λαιμό σου στον κλοιό της αλυσίδας της.
25. Χαμήλωσε τον ώμο σου και βάσταξέ την, με τα δεσμά της μην αγανακτείς.
26. Μ’ όλη σου την ψυχή πλησίασέ την και βάδισε στο δρόμο της με όλη σου τη δύναμη.
27. Ψάξε και ζήτησέ την και θα σου φανερωθεί· κι αφού πια την απόκτησες μην την αφήνεις.
28. Γιατί σ’ αυτήν στο τέλος την ξεκούραση θα βρεις κι αυτή για σένα χαρά θα γίνει.
29. Θα γίνουν τότε τα δεσμά της για σένα προστασία κραταιή, και δοξασμένη φορεσιά ο κλοιός της.
30. Πραγματικά, χρυσό θα γίνει κόσμημα ο κλοιός της, κορδόνι τα δεσμά της στο χρώμα του υάκινθου.
31. Θα τη φορέσεις σαν της δόξας φορεσιά, και στο κεφάλι σου θα τη ζωστείς χαράς διάδημα.
32. Παιδί μου, αν το θελήσεις θα διδαχτείς κι αν όλη δώσεις την ψυχή σου, ικανός θα γίνεις.
33. Αν αγαπάς ν’ ακούς, θα μάθεις· κι αν δίνεις όλη σου την προσοχή, θα ’σαι σοφός.
34. Πήγαινε εκεί που οι πρεσβύτεροι συνάζονται· κι αν κάποιον βρεις που είναι σοφός, μ’ αυτόν συνδέσου.
35. Ν’ ακούς μετά χαράς κάθε ιστορία που στο Θεό αναφέρεται και μην αφήνεις οι σοφές οι παροιμίες να σου ξεφεύγουν.
36. Αν βρεις άνθρωπο συνετό, πήγαινε απ’ τα χαράματα κοντά του· από τα βήματά σου ας φαγωθούνε τα σκαλιά στην είσοδό του.
37. Να ’χεις στο νου σου του Κυρίου τις προσταγές και συνεχώς να μελετάς τις εντολές του. Εκείνος θα στηρίξει την καρδιά σου και η σοφία που ποθείς θα σου δοθεί.