1. Y sawl sy'n cyffwrdd â phyg, fe'i baeddir,a'r sawl sy'n cymdeithasu â'r balch, fe â'n debyg iddo.
2. Paid â chodi baich sy'n rhy drwm iti,a phaid â chymdeithasu â rhywun cryfach a chyfoethocach na thi.Sut y mae llestr pridd i gymdeithasu â chrochan haearn,ac yntau o daro'r crochan yn chwalu'n chwilfriw?
3. Bydd y cyfoethog yn gwneud cam, ac ef fydd uchaf ei gloch;bydd yn tlawd yn cael cam, ac ef fydd yn crefu am bardwn.
4. Os gelli fod o les iddo, bydd y cyfoethog yn dy ddefnyddio;ond os byddi mewn angen, dy anwybyddu y bydd.
5. Os bydd rhywbeth gennyt wrth gefn, fe ddaw i fyw gyda thi,a'th ddisbyddu'n llwyr heb boeni dim.
6. Pan fydd arno d'eisiau, dy dwyllo a wna,a gwenu arnat a meithrin gobaith ynot;fe sieryd yn deg â thi a gofyn, “Beth sydd arnat ei eisiau?”
7. Fe gwyd gywilydd arnat â'i fwydydd ei hun,nes dy ddisbyddu'n llwyr ddwywaith neu dair;ac yn y diwedd bydd yn chwerthin am dy ben.Ar ôl hyn oll, pan wêl di, fe'th anwybydda,ac ysgwyd ei ben arnat.
8. Gwylia rhag dy gamarwainna'th ddarostwng yn dy ffolineb.
9. Paid â bod yn rhy barod i dderbyn gwahoddiad gan lywodraethwr,a bydd yntau gymaint â hynny'n daerach ei wahoddiad.
10. Paid ag ymwthio arno, rhag iddo dy wthio ymaith;ond paid â sefyll yn rhy bell, rhag iddo dy anghofio.
11. Paid â beiddio siarad ag ef fel un cydradd,a phaid ag ymddiried yn amlder ei eiriau,oherwydd rhoi prawf arnat y bydd â'i siarad hir,a'th chwilio a gwên ar ei wyneb.
12. Didrugaredd yw'r sawl nad yw'n cadw dy gyfrinachau,ac ni'th arbed rhag drygfyd na charchar.
13. Cadw dy gyfrinach i ti dy hun a chymer ofal mawr,oherwydd cerdded yr wyt ar ymyl y dibyn.
15. Y mae pob anifail yn caru ei debyg,a phob un dynol ei gymydog.
16. Y mae'r holl greaduriaid yn ymgasglu yn ôl eu rhywogaeth,a'r dynol yn ymlynu wrth ei debyg.
17. Pa gymdeithas fydd rhwng blaidd ac oen?Felly y mae rhwng y pechadurus a'r duwiol.
18. Pa heddwch fydd rhwng udfil a chi?A pha heddwch rhwng cyfoethog a thlawd?
19. Helfa i lewod yw asynnod gwylltion yr anialwch;a phorfa i gyfoethogion yw'r tlodion yr un modd.
20. Ffieiddbeth i'r balch yw gostyngeiddrwydd,a ffieiddbeth hefyd yw'r tlawd i'r cyfoethog.
21. Pan fydd rhywun cyfoethog yn simsanu, bydd ei gyfeillion yn ei gynnal;ond pan fydd rhywun distadl yn cwympo, ei wthio ymhellach y bydd ei gyfeillion.
22. Pan fydd y cyfoethog yn llithro, daw llawer i'w gynorthwyo;er iddo lefaru geiriau anweddus, ei esgusodi a wnânt.Pan fydd y distadl yn llithro, ei geryddu y bydd pobl;er iddo siarad synnwyr, ni roddir cyfle iddo.
23. Pan fydd y cyfoethog yn llefaru, bydd pawb yn ddistaw,ac yn canmol ei araith hyd y cymylau.Pan fydd y tlawd yn llefaru, gofynnant, “Pwy yw hwn?”Ac os digwydd iddo faglu, rhônt help iddo i syrthio.
24. Da yw cyfoeth na chafodd pechod afael ynddo;ym marn yr annuwiol y mae tlodi yn ddrwg.
25. Y mae calon rhywun yn newid gwedd ei wyneb,naill ai i'w llonni neu i'w thristáu.
26. Y mae wyneb siriol yn arwydd o galon mewn hawddfyd,ond llafur poenus i'r meddwl yw llunio diarhebion.