1. Clywodd Simon fod Tryffo wedi casglu llu mawr gyda'r bwriad o fynd i wlad Jwda i'w difrodi hi.
2. Pan welodd fod y bobl yn llawn ofn a dychryn, aeth i fyny i Jerwsalem a chynnull y bobl,
3. a'u calonogi â'r geiriau hyn: “Fe wyddoch chwi gynifer o bethau a wneuthum i, a'm brodyr, a thŷ fy nhad, dros y cyfreithiau a'r cysegr; a'r rhyfeloedd a'r cyfyngderau a welsom.
4. A dyma'r achos, achos Israel, y lladdwyd fy mrodyr oll er ei fwyn, a myfi yn unig a adawyd.
5. Yn awr, felly, na ato Duw imi arbed fy einioes mewn unrhyw adeg o orthrymder; oherwydd nid wyf fi'n well na'm brodyr.
6. Yn hytrach yr wyf am ddial cam fy nghenedl a'r cysegr, a'ch gwragedd a'ch plant; oherwydd y mae'r holl Genhedloedd yn eu gelyniaeth wedi ymgasglu ynghyd i'n difrodi ni.”
7. Adfywiodd ysbryd y bobl y foment y clywsant y geiriau hyn,
8. ac atebasant â llais uchel: “Ti yw ein harweinydd ni yn lle Jwdas a Jonathan dy frawd.
9. Ymladda di ein rhyfel, a pha beth bynnag a ddywedi wrthym, fe'i gwnawn.”
10. Casglodd yntau yr holl wŷr cymwys i ryfela, a brysiodd i orffen muriau Jerwsalem, a'i chadarnhau o bob tu.
11. Anfonodd Jonathan fab Absalom, a llu mawr gydag ef, i Jopa; taflodd hwnnw y trigolion allan ac ymsefydlu yno yn y dref.
12. Symudodd Tryffo o Ptolemais gyda llu mawr i oresgyn gwlad Jwda, gan ddwyn Jonathan gydag ef yn garcharor.
13. Gwersyllodd Simon yn Adidas gyferbyn â'r gwastatir.
14. Pan ddeallodd Tryffo fod Simon wedi olynu ei frawd Jonathan, a'i fod ar fedr mynd i'r afael ag ef mewn brwydr, anfonodd genhadau ato gyda'r neges hon:
15. “Yr ydym yn dal Jonathan dy frawd yn gaeth o achos y ddyled o arian oedd arno i'r trysordy brenhinol, ar gyfrif y swyddi a ddaliai.
16. Felly, os anfoni yn awr gan talent o arian a dau o'i feibion yn wystlon i sicrhau na fydd yn gwrthryfela yn ein herbyn ar ôl ei ryddhau, fe'i rhyddhawn.”
17. Er i Simon ddeall eu bod yn llefaru'n ddichellgar wrtho, eto anfonodd i nôl yr arian a'r bechgyn, rhag iddo ennyn casineb mawr o du'r bobl,
18. ac iddynt hwythau ddweud: “Am nad anfonodd Simon yr arian a'r bechgyn y llofruddiwyd Jonathan.”
19. Felly anfonodd y bechgyn a'r can talent; ond ei dwyllo a wnaeth Tryffo, ac ni ryddhaodd Jonathan.
20. Wedi hyn daeth Tryffo i oresgyn y wlad a'i difrodi. Aeth ar gylchdro i gyfeiriad Adora. Yr oedd Simon a'i fyddin yn tramwyo gyferbyn ag ef, i ble bynnag yr âi.
21. Ond yr oedd gwŷr y gaer yn anfon cenhadau at Tryffo i bwyso arno i frysio atynt drwy'r anialwch ac i anfon lluniaeth iddynt.
22. Paratôdd Tryffo ei holl wŷr meirch i fynd, ond y noson honno bu eira mawr iawn, ac nid aeth oherwydd yr eira. Ciliodd a mynd i Gilead.
23. Pan nesaodd at Bascana lladdodd Jonathan, a chladdwyd ef yno.
24. Wedyn troes Tryffo yn ôl a dychwelyd i'w wlad ei hun.
25. Trefnodd Simon i ddwyn esgyrn ei frawd Jonathan a'i gladdu yn Modin, tref ei hynafiaid.
26. Gwnaeth holl Israel alar mawr amdano; do, buont yn galarnadu amdano am ddyddiau lawer.
27. Ar feddrod ei dad a'i frodyr adeiladodd Simon gofadail y gallai pawb ei gweld, a'i hwyneb a'i chefn o gerrig nadd.
28. Cododd hefyd saith o byramidiau, un gyferbyn â'r llall, i'w dad a'i fam a'i bedwar brawd.
29. Cynlluniodd y rhain yn gelfydd, gan osod colofnau mawr o'u hamgylch, ac ar y colofnau lluniodd arfdlysau amrywiol i fod yn goffadwriaeth dragwyddol, a chydag ymyl yr arfdlysau longau cerfiedig y gellid eu gweld gan bawb oedd yn hwylio'r môr.
30. Y mae'r beddrod hwn a wnaeth ef yn Modin yn aros hyd y dydd hwn.
31. Bu Tryffo'n ddichellgar yn ei ymwneud â'r brenin ifanc Antiochus, a lladdodd ef.
32. Gwnaeth ei hun yn frenin yn ei le, a gwisgodd goron Asia, gan ddwyn trallod mawr ar y wlad.
33. Adeiladodd Simon geyrydd Jwdea a'u cadarnhau â thyrau uchel ac â muriau cadarn a phyrth a barrau, a gosododd luniaeth yn y ceyrydd.
34. Dewisodd Simon hefyd wŷr, a'u hanfon at y Brenin Demetrius i geisio gollyngdod i'r wlad, gan mai lladrad oedd holl drethi Tryffo.
35. Anfonodd y Brenin Demetrius neges fel a ganlyn ato; atebodd ef, a dyma'r llythyr a ysgrifennodd yn ateb i'w gais:
36. “Y Brenin Demetrius at Simon, archoffeiriad a chyfaill brenhinoedd, ac at henuriaid a chenedl yr Iddewon, cyfarchion.
37. Yr ydym wedi derbyn y goron aur a'r gangen balmwydden a anfonasoch, ac yr ydym yn barod i wneud heddwch parhaol â chwi, ac i ysgrifennu at ein swyddogion yn rhoi caniatâd i chwi beidio â thalu trethi.
38. Y mae'r holl gytundebau hynny a wnaethom â chwi wedi eu cadarnhau, ac y mae'r ceyrydd a adeiladasoch i fod yn eiddo i chwi.
39. Yr ydym yn maddau eich troseddau, bwriadol ac anfwriadol, hyd at y dydd hwn, ynghyd ag arian y goron a oedd yn ddyledus gennych; ac y mae unrhyw dreth arall a godid yn Jerwsalem i gael ei diddymu.
40. Os oes yn eich plith rai cymwys i gael eu cofrestru'n aelodau o'n gosgordd, fe gânt eu cofrestru. Boed heddwch rhyngom.”
41. Yn y flwyddyn 170 codwyd ymaith iau'r Cenhedloedd oddi ar war Israel.
42. Dechreuodd y bobl ysgrifennu yn eu cytundebau a'u cyfamodau: “Ym mlwyddyn gyntaf yr archoffeiriad mawr Simon, cadlywydd ac arweinydd yr Iddewon.”
43. Yn y dyddiau hynny gwersyllodd Simon yn erbyn Gasara, a'i hamgylchynu hi â'i fyddinoedd. Gwnaeth beiriant gwarchae, a'i ddwyn i fyny at y dref, a tharo un tŵr a'i feddiannu.
44. Neidiodd y gwŷr a oedd yn y peiriant gwarchae allan i'r dref, a bu cynnwrf mawr yn y dref—
45. gwŷr y dref gyda'u gwragedd a'u plant yn dringo i fyny ar y mur, a rhwygo'u dillad, a gweiddi â llef uchel a deisyf ar Simon estyn ei ddeheulaw iddynt mewn heddwch.
46. “Paid â'n trin yn ôl ein drygau,” meddent, “ond yn ôl dy drugaredd.”
47. Cynigiodd Simon delerau heddwch iddynt, a dwyn y rhyfel i ben. Ond taflodd hwy allan o'r dref, ac wedi puro'r tai yr oedd yr eilunod ynddynt, aeth i mewn iddi dan ganu a moliannu.
48. Taflodd allan ohoni bob aflendid, a gosododd i breswylio ynddi rai a fyddai'n cadw'r gyfraith. Cadarnhaodd y dref ac adeiladu ynddi breswylfod iddo'i hun.
49. Gan fod y rhai a oedd yn y gaer yn Jerwsalem yn cael eu hatal rhag mynd i mewn ac allan i'r wlad i brynu a gwerthu, daeth newyn enbyd arnynt, a threngodd llawer ohonynt o'r herwydd.
50. Gwaeddasant ar Simon i dderbyn deheulaw heddwch, a chydsyniodd yntau. Yna taflodd hwy allan oddi yno a phuro'r gaer o'i holl halogrwydd.
51. Aeth i mewn iddi ar y trydydd dydd ar hugain o'r ail fis yn y flwyddyn 171, dan foliannu a chwifio cangau palmwydd, yn sŵn telynau, symbalau, a nablau, a than ganu emynau a cherddi, i ddathlu goruchafiaeth Israel ar ei gelyn mawr.
52. Gorchmynnodd Simon fod y dydd hwn i'w ddathlu mewn llawenydd bob blwyddyn; cadarnhaodd fynydd y deml gyferbyn â'r gaer, a gwneud y lle hwnnw yn breswylfod iddo'i hun a'i wŷr.
53. Pan welodd Simon fod ei fab Ioan wedi tyfu'n ddyn, penododd ef yn arweinydd ar ei holl luoedd, a gwnaeth yntau ei breswylfod yn Gasara.