Penodau

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16

Hen Destament

Testament Newydd

1 Macabeaid 14 Beibl Cymraeg Newydd Diwygiedig yn cynnwys yr Apocryffa 2004 (BCND)

Clod Simon

1. Yn y flwyddyn 172 casglodd y Brenin Demetrius ei luoedd ynghyd a theithiodd i Media i geisio cymorth iddo'i hun, fel y gallai ryfela yn erbyn Tryffo.

2. Pan glywodd Arsaces, brenin Persia a Media, fod Demetrius wedi dod i'w gyffiniau, anfonodd un o'i gapteiniaid i'w ddal yn fyw.

3. Aeth hwnnw a tharo gwersyll Demetrius, a'i ddal a'i ddwyn at Arsaces; rhoddodd yntau ef yng ngharchar.

4. Cafodd gwlad Jwda heddwch holl ddyddiau Simon. Ceisiodd ef ddaioni i'w genedl, a bodlonwyd hwythau gan ei awdurdod a'i fri dros ei holl ddyddiau.

5. At yr holl fri oedd ganddo, cipiodd Jopa i fod yn borthladd, a'i wneud yn fynedfa i ynysoedd y môr.

6. Helaethodd derfynau ei genedl, a daeth y wlad dan ei awdurdod.

7. Casglodd ynghyd lawer o garcharorion rhyfel, a gwnaeth ei hun yn arglwydd dros Gasara a Bethswra, a'r gaer, a charthu allan ohoni ei holl aflendid. Nid oedd neb a'i gwrthwynebai.

8. Yr oedd y bobl yn trin eu tir mewn heddwch, a'r ddaear yn dwyn ei chnydau a choed y gwastadeddau eu ffrwyth.

9. Byddai'r hynafgwyr yn eistedd yn yr heolydd, yn ymgomio â'i gilydd am eu bendithion, a'r gwŷr ifainc yn ymwisgo'n ysblennydd yn eu lifrai milwrol.

10. Darparodd Simon gyflenwad bwyd i'r trefi, a gosod ynddynt arfau amddiffyn; ac ymledodd y sôn am ei enw anrhydeddus hyd eithaf y ddaear.

11. Sefydlodd heddwch yn y tir, a bu llawenydd Israel yn fawr dros ben.

12. Eisteddodd pob un dan ei winwydden a'i ffigysbren, heb neb i'w ddychrynu.

13. Yn y dyddiau hynny nid oedd neb ar ôl yn y wlad i ryfela yn erbyn yr Iddewon, gan fod y brenhinoedd wedi cael eu dinistrio.

14. Rhoddodd Simon nawdd i'r holl rai iselradd ymhlith ei bobl; rhoes sylw manwl i'r gyfraith, a bwriodd ymaith bob un digyfraith a drygionus.

15. Rhoes fri mawr ar y cysegr, ac amlhau ei lestri cysegredig.

16. Daeth y newydd am farw Jonathan i Rufain, ac i Sparta hefyd, a buont yn galaru'n fawr.

17. Pan glywsant am benodi ei frawd Simon yn archoffeiriad yn ei le, a bod y wlad a'i threfi dan ei awdurdod ef,

18. ysgrifenasant ato ar lechau pres i adnewyddu ag ef y cyfeillgarwch a'r cynghrair a wnaethant â'i frodyr Jwdas a Jonathan.

19. Darllenwyd hwn gerbron y gynulleidfa yn Jerwsalem.

20. Dyma gopi o'r llythyr a anfonodd y Spartiaid:“Llywodraethwyr a dinas y Spartiaid at yr archoffeiriad Simon, ac at yr henuriaid a'r offeiriaid a gweddill pobl yr Iddewon, ein brodyr, cyfarchion.

21. Mynegwyd wrthym am eich bri a'ch anrhydedd gan y cenhadau a anfonwyd at ein pobl, a pharodd eu hymweliad lawenydd mawr inni.

22. Ysgrifenasom eu hadroddiad yn y cofnodion cyhoeddus fel a ganlyn: ‘Daeth Nwmenius fab Antiochus ac Antipater fab Jason, cenhadau yr Iddewon, atom i adnewyddu cytundeb eu cyfeillgarwch â ni.

23. Bu'n dda gan y bobl groesawu'r gwŷr yn anrhydeddus, a gosod copi o'u hymadroddion yn yr archifau cyhoeddus, iddynt fod ar gof a chadw gan y Spartiaid. Ysgrifenasant hefyd gopi o'r pethau hyn i'r archoffeiriad Simon.’ ”

24. Wedi hyn anfonodd Simon Nwmenius i Rufain gyda tharian fawr o aur, gwerth mil o ddarnau arian, er mwyn cadarnhau'r cynghrair â hwy.

25. Pan glywodd y bobl y geiriau hyn dywedasant, “Pa ddiolch a rown i Simon ac i'w feibion?

26. Oherwydd safodd yn gadarn, ef a'i frodyr a thŷ ei dad, a gyrru ymaith elynion Israel oddi wrthynt, ac ennill ei rhyddid i'r genedl.” Felly gwnaethant arysgrif ar lechau pres, a gosod y rheini ar golofnau ar Fynydd Seion.

27. Dyma gopi o'r arysgrif: “Ar y deunawfed dydd o fis Elwl yn y flwyddyn 172, sef y drydedd flwyddyn i Simon fel archoffeiriad, yn Asaramel,

28. mewn cynulliad mawr o offeiriaid a phobl, o lywodraethwyr y genedl a henuriaid y wlad, gwnaethpwyd yn hysbys i ni yr hyn a ganlyn.

29. Yn gymaint â bod rhyfeloedd wedi eu hymladd yn aml yn y wlad, fe'u gosododd Simon fab Matathias, offeiriad o feibion Joarib, a'i frodyr, eu hunain mewn perygl, a sefyll yn erbyn gwrthwynebwyr eu cenedl, er mwyn diogelu eu cysegr a'r gyfraith, gan ddwyn bri mawr i'w cenedl.

30. Cynullodd Jonathan eu cenedl at ei gilydd, a bu'n archoffeiriad iddynt nes ei gasglu at ei bobl.

31. Cynllwyniodd eu gelynion i oresgyn eu gwlad ac i ymosod ar eu cysegr.

32. Yna cododd Simon ac ymladd dros ei genedl. Gwariodd lawer o'i arian ei hun ar arfogi rhyfelwyr ei genedl a rhoi cyflog iddynt.

33. Cadarnhaodd drefi Jwdea, a Bethswra yng nghyffiniau Jwdea, lle gynt yr oedd arfau'r gelynion, a gosododd warchodlu o Iddewon yno.

34. Cadarnhaodd hefyd Jopa ar lan y môr, a Gasara yng nghyffiniau Asotus, lle gynt y trigai'r gelynion. Rhoes Iddewon i drigo yno, a gosod yn y trefi bopeth angenrheidiol er eu hadfer.

35. Pan welodd y bobl deyrngarwch Simon, a'i fwriad i ennill bri i'w genedl, penodasant ef yn arweinydd ac yn archoffeiriad iddynt, i'w gydnabod am iddo wneud yr holl bethau hyn, am iddo ymddwyn yn gyfiawn, a pharhau'n deyrngar i'w genedl, ac am iddo ym mhob modd geisio dyrchafu ei bobl.

36. Yn ei ddyddiau ef bu cymaint o lwyddiant dan ei law fel y gyrrwyd y Cenhedloedd allan o'u gwlad, ynghyd â'r rhai yn ninas Dafydd yn Jerwsalem a oedd wedi codi caer iddynt eu hunain. Oddi yno byddent yn mynd allan ac yn halogi popeth o amgylch y cysegr, a gwneud niwed mawr i'w burdeb.

37. Rhoes Simon Iddewon i drigo yn y gaer, a'i chadarnhau er diogelwch y wlad a'r ddinas, a chodi muriau Jerwsalem yn uwch.

38. O ganlyniad cadarnhaodd y Brenin Demetrius ef yn swydd yr archoffeiriad,

39. a'i wneud yn un o'i Gyfeillion, gan roi anrhydedd mawr iddo.

40. Oherwydd yr oedd wedi clywed bod y Rhufeiniaid yn cydnabod yr Iddewon fel cyfeillion a chynghreiriaid a brodyr, a'u bod wedi mynd allan i dderbyn mewn rhwysg genhadau Simon.

41. “Gwelodd yr Iddewon a'r offeiriaid yn dda benodi Simon yn arweinydd ac archoffeiriad iddynt am byth, nes y byddai proffwyd ffyddlon yn codi.

42. Ef oedd i fod yn gadlywydd arnynt, ac yn gyfrifol am y cysegr, yn oruchwyliwr ar eu llafur, ar y wlad, ar yr arfau ac ar yr amddiffynfeydd.

43. Yr oedd i fod yn gyfrifol am y cysegr, ac yr oedd pawb i ufuddhau iddo, a phob cytundeb yn y wlad i gael ei ysgrifennu yn ei enw ef. Yr oedd i ymddilladu mewn porffor ac i wisgo aur.

44. “Ni fydd gan neb o'r bobl nac o'r offeiriaid hawl i ddiddymu un o'r gorchmynion hyn, na gwrthddweud ordeiniadau Simon, na chynnull cynulliad yn y wlad heb ei gydsyniad, nac ymddilladu mewn porffor na gwisgo clespyn aur.

45. Bydd pwy bynnag a wna'n groes i hyn, neu a ddiddyma un o'r gorchmynion hyn, yn agored i gosb.

46. Gwelodd yr holl bobl yn dda benodi Simon i weithredu yn unol â'r cyfarwyddiadau hyn.

47. Derbyniodd yntau, a gweld yn dda bod yn archoffeiriad, yn gadlywydd ac yn llywodraethwr ar yr Iddewon a'r offeiriaid, a bod yn amddiffynnwr pawb.”

48. Gorchmynnwyd cerfio'r arysgrif hon ar lechau pres, a gosod y rheini o fewn cylch y cysegr mewn lle amlwg,

49. a rhoi copi ohonynt yn y trysordy, at wasanaeth Simon a'i feibion.