1. Να μη ζηλεύεις τους κακούς ανθρώπους, τη συντροφιά τους μην την επιθυμείς.
2. Γιατί η καρδιά τους σκέφτεται τον όλεθρο και τα χείλη τους λένε παρανομίες.
3. Με τη σοφία χτίζεται το σπίτι και με τη φρόνηση στεριώνεται·
4. με τη γνώση γεμίζουνε τα δώματα απ’ όλα τα πολύτιμα, λαχταριστά αγαθά.
5. Η σοφία του ανθρώπου τον κάνει δυνατό, η γνώση του το σφρίγος του αυξαίνει·
6. γιατί πρώτα κάνεις προσεκτικά τα σχέδιά σου κι ύστερα βγαίνεις στον πόλεμο, κι η νίκη εξασφαλίζεται με τους πολλούς συμβούλους.
7. Είν’ άπιαστη η σοφία για τον ανόητο. Στης πολιτείας την πύλη το στόμα του ν’ ανοίξει δεν μπορεί.
8. Αυτός που σκέφτεται να κάνει το κακό λέγεται «απατεώνας».
9. Η δολιότητα άλλο δεν είν’ από αμαρτία· κι οι άνθρωποι το χλευαστή τον αποστρέφονται.
10. Αν χάσεις το κουράγιο σου της αγωνίας τη μέρα, η δύναμή σου είναι μικρή.
11. Μη διστάσεις να ελευθερώσεις εκείνους που άδικα τους τραβούν στο θάνατο, και σώσε αυτούς που τους πάνε να τους σφαγιάσουν.
12. Μην πεις «δεν είχα ιδέα του τι γίνεται»· μήπως δεν το γνωρίζει εκείνος που σταθμίζει τις καρδιές; Αυτός που επιβλέπει τη ζωή σου δεν το ξέρει; Και δε θ’ ανταποδώσει στον καθένα σύμφωνα με τα έργα του;
13. Γιε μου, να τρως το μέλι, γιατί είν’ καλό· και μια κερήθρα μέλι θα ’ναι γλυκιά στον ουρανίσκο σου.
14. Το ίδιο συμβαίνει και με τη σοφία στην ψυχή σου: Όταν την αποκτήσεις, θα ’χεις μέλλον λαμπρό γεμάτο ελπίδα.
15. Μη σχεδιάζεις, ασεβή, κακό ενάντια στου δίκαιου το σπίτι, μην του ταράζεις τη γαλήνη του σπιτιού του.
16. Γιατί ο δίκαιος κι αν πέσει εφτά φορές, ξανασηκώνεται· ενώ οι ασεβείς πέφτουν στη δυστυχία για πάντα.
17. Μη χαίρεσαι στην πτώση του εχθρού σου, κι ας μην ευφραίνεται η καρδιά σου όταν αυτός κλονίζεται·
18. μήπως το δει ο Κύριος και για κακό το λογαριάσει, και αναστείλει το θυμό του εναντίον του.
19. Με τους κακούς ανθρώπους μην αγανακτείς όταν ευτυχούν, και μη φθονείς τους ασεβείς.
20. Γιατί δεν έχουν μέλλον οι κακοί· η ζωή των ασεβών λυχνάρι ’ναι που σβήνει.
21. Γιε μου, να σέβεσαι τον Κύριο και το βασιλιά· και με τους ταραξίες να μην ανακατεύεσαι.
22. Γιατί άξαφνα η συμφορά τους θα φανεί, και ποιος να ξέρει τι καταστροφές θα προκληθούν από τον ένα κι απ’ τον άλλο!
23. Μερικά ακόμη λόγια σοφών:Η μεροληψία στην κρίση δεν είναι καλό.
24. Αυτόν που λέει στον ασεβή «είσαι δίκαιος» οι λαοί θα τον καταραστούν· θα τον αποστραφούν τα έθνη.
25. Αλλ’ αυτοί που τον ένοχο καταδικάζουν θα ευτυχούν, θα πέσουν πάνω τους πληθώρα οι ευλογίες.
26. Εκείνος που με λόγια αποκρίνεται σωστά, είναι σάμπως να δίνει φίλημα στα χείλη.
27. Φρόντισε πρώτα την εργασία σου έξω, το χωράφι σου ετοίμασε, κι έπειτα απ’ όλα αυτά χτίσε το σπίτι σου.
28. Μη δίνεις μαρτυρία μ’ ελαφρότητα ενάντια στον πλησίον σου, και με τα λόγια σου μην παραπλανάς.
29. Μη λες «όπως μου έκανε αυτός, κι εγώ έτσι θα του κάνω· θ’ ανταποδώσω στον καθένα ανάλογα με τα έργα του».
30. Περνούσα απ’ το χωράφι του τεμπέλη κι από το αμπέλι του ανόητου.
31. Και να, παντού είχαν φυτρώσει αγκάθια, τσουκνίδες τού είχανε σκεπάσει την επιφάνεια, κι η πέτρινή του μάντρα είχε γκρεμιστεί.
32. Είδα λοιπόν και σκέφτηκα, είδα και πήρα μάθημα:
33. Λίγος ύπνος, λίγη νύστα, λίγο τα χέρια να σταυρώσεις για ν’ αναπαυτείς,
34. και θα ’ρθει η φτώχεια ξαφνικά σαν το ληστή, κι η στέρηση σαν άντρας οπλισμένος.