1. Ο Ιούδας, που επονομαζόταν Μακκαβαίος, γιος του Ματταθία, έγινε αρχηγός στη θέση του πατέρα του.
2. Τ’ αδέρφια του και οι σύντροφοι του πατέρα του τον υποστήριξαν και ήταν όλοι τους ευτυχείς που πολεμούσαν υπέρ του Ισραήλ.
3. Δόξα μεγάλη έφερε ο Ιούδας στο λαό του!Φόρεσε θώρακα σαν γίγαντας,ζώστηκε τις πολεμικές του εξαρτύσειςκαι έκανε πολέμους,προστάτης του στρατού του με το ξίφος του.
4. Όμοιος λιοντάρι με τα κατορθώματά του,όμοιος με λιονταρόπουλο,που για το θήραμα βρυχάται.
5. Βρήκε και καταδίωξε τους ασεβείς,φωτιά έβαλε σ’ όλους εκείνουςπου το λαό αναστάτωναν.
6. Ζαρώσαν όλοι απ’ το φόβο τους γι’ αυτόν,ταράχτηκαν οι ασεβείς κι όλοι οι άνομοι.Χάρη στα κατορθώματα του Ιούδαοι Ιουδαίοι σώθηκαν.
7. Πολλούς πίκρανε βασιλιάδες,μα στους Ισραηλίτες έδωσε με τις πράξεις του χαρά!Αιώνια τον θυμούνταν, τον εξυμνούσανκαι τον καλοτύχιζαν.
8. Τις πόλεις του Ιούδα περιδιάβηκεκι εξόντωσε τους ασεβείς που ζούσανε σ’ αυτές.Έτσι απέτρεψε απ’ τους Ισραηλίτεςτην οργή του Θεού.
9. Γύρω του μάζεψε όλους όσους τους απειλούσε η καταστροφή.Και έφτασε η φήμη του μέχρι τα πέρατα της γης.
10. Ο Απολλώνιος συγκέντρωσε εθνικούς στρατιώτες και ισχυρά στρατεύματα από τη Σαμάρεια, για να πολεμήσει εναντίον των Ισραηλιτών.
11. Όταν το έμαθε ο Ιούδας, βγήκε να τον αντιμετωπίσει. Του επιτέθηκε και τον σκότωσε. Πολλοί επίσης έπεσαν στη μάχη και οι υπόλοιποι τράπηκαν σε φυγή.
12. Όταν λεηλάτησαν τα πτώματα, ο Ιούδας πήρε το ξίφος του Απολλώνιου και πολεμούσε μ’ αυτό σ’ όλη του τη ζωή.
13. Όταν ο Σήρων, αρχηγός των συριακών δυνάμεων έμαθε ότι ο Ιούδας συγκέντρωσε πολυάριθμο στρατό από πιστούς Ιουδαίους έτοιμους να βγουν εναντίον του σε πόλεμο,
14. είπε: «Τώρα η φήμη μου θ’ απλωθεί παντού και θα δοξαστώ στο βασίλειό μου πολεμώντας τον Ιούδα και τους ανθρώπους του, που περιφρονούν τη διαταγή του βασιλιά».
15. Ετοιμάστηκε λοιπόν να κάνει εκστρατεία. Μαζί του ενώθηκε ισχυρή δύναμη απίστων ειδωλολατρών, για να τον βοηθήσουν να εκδικηθεί τους Ισραηλίτες.
16. Όταν έφτασαν στον ανήφορο που οδηγεί στη Βαιθωρών, βγήκε ο Ιούδας με μικρή δύναμη να αντιμετωπίσει το Σήρωνα.
17. Καθώς όμως είδαν όλο εκείνο το στράτευμα να έρχεται εναντίον τους, οι άντρες του Ιούδα του είπαν: «Πώς είναι δυνατόν εμείς οι λίγοι να πολεμήσουμε εναντίον αυτού του ισχυρού στρατού; Εδώ κοντεύουμε να λιποθυμήσουμε από την πείνα».
18. Ο Ιούδας τους απάντησε: «Είναι εύκολο πράγμα οι πολλοί να πέσουν στα χέρια των λίγων· για το Θεό του ουρανού είναι το ίδιο να εξασφαλίζει σωτηρία και με πολλούς και με λίγους.
19. Γιατί η νίκη στον πόλεμο δεν εξαρτάται από τη μεγάλη δύναμη αλλά από τη δύναμη που έρχεται απ’ τον ουρανό.
20. Αυτοί έρχονται εναντίον μας γεμάτοι υπερηφάνεια και αδικία για να καταστρέψουν εμάς, τις γυναίκες μας και τα παιδιά μας και για να μας πάρουν σαν λάφυρα.
21. Εμείς όμως πολεμάμε για τη ζωή μας και τους νόμους μας
22. κι ο Κύριος θα τους εξαφανίσει από μπροστά μας· φτάνει εσείς να μην τους φοβόσαστε».
23. Όταν τελείωσε τα λόγια του ο Ιούδας, έκανε αμέσως αιφνιδιαστική επίθεση και κατατρόπωσε το Σήρωνα και το στρατό του.
24. Οι άντρες του τους καταδίωξαν στον κατήφορο που οδηγεί από τη Βαιθωρών στην πεδιάδα. Οκτακόσιοι απ’ αυτούς σκοτώθηκαν και οι υπόλοιποι έφυγαν στη χώρα των Φιλισταίων.
25. Έτσι, όλα τα γύρω έθνη άρχισαν να φοβούνται τον Ιούδα και τους αδερφούς του.
26. Η φήμη του Ιούδα έφτασε μέχρι το βασιλιά Αντίοχο, και όλα τα έθνη μιλούσαν για τις μάχες που είχε δώσει.
27. Όταν ο βασιλιάς Αντίοχος έμαθε τι είχε συμβεί, οργίστηκε φοβερά κι έστειλε και συγκέντρωσε όλες τις δυνάμεις του κράτους του και συγκρότησε έναν πανίσχυρο στρατό.
28. Άνοιξε το θησαυροφυλάκιό του κι έδωσε στους στρατιώτες του μισθούς για ένα χρόνο και τους διέταξε να είναι έτοιμοι για όπου τους χρειαστεί.
29. Αντιλήφθηκε όμως ότι τα θησαυροφυλάκια είχαν αδειάσει, ενώ οι φόροι της χώρας ήταν μηδαμινοί εξαιτίας του διχασμού και των ζημιών που είχαν προκληθεί επειδή είχαν παραβιαστεί οι νόμοι που ίσχυαν από τους προηγούμενους βασιλιάδες.
30. Φοβήθηκε λοιπόν μήπως δε μπορούσε ν’ αντιμετωπίσει τις δαπάνες ή να δώσει δώρα, όπως είχε δώσει προηγουμένως απλόχερα μια δυο φορές, έτσι ώστε να ξεπερνάει σε γενναιοδωρία τούς πριν απ’ αυτόν βασιλιάδες.
31. Βρισκόταν σε μεγάλο αδιέξοδο και γι’ αυτό αποφάσισε να πάει στην Περσία για να εισπράξει τους φόρους από τις εκεί επαρχίες. Έτσι θα συγκέντρωνε πολύ χρήμα.
32. Στη θέση του άφησε το Λυσία, άνθρωπο ευγενή, που ανήκε στη βασιλική οικογένεια, να επιβλέπει τις υποθέσεις του βασιλείου στην περιοχή από τον ποταμό Ευφράτη μέχρι τα σύνορα της Αιγύπτου,
33. και ν’ ανατρέφει το γιο του τον Αντίοχο, μέχρις ότου ο ίδιος επιστρέψει.
34. Ακόμα του έδωσε το μισό στρατό και τους ελέφαντες· του έδωσε εντολές τι να κάνει μ’ αυτούς που κατοικούσαν στην Ιουδαία και στην Ιερουσαλήμ:
35. Τον διάταζε να στείλει εναντίον τους στρατό για να καταστρέψει και να εξαφανίσει κάθε ίχνος τους από τη γη,
36. να φέρει ξένους να κατοικήσουν σ’ όλη τη χώρα τους και να μοιράσει τη γη τους με κλήρο.
37. Ο βασιλιάς ο ίδιος πήρε τον άλλο μισό στρατό και ξεκίνησε από την Αντιόχεια, την πρωτεύουσα, το έτος 147. Διάβηκε τον Ευφράτη και διάβαινε μέσα από τις ορεινές χώρες.
38. Ο Λυσίας διάλεξε τον Πτολεμαίο, γιο του Δορυμένους, το Νικάνορα και το Γοργία, άντρες δυνατούς, από τους “φίλους του βασιλιά”.
39. Μ’ αυτούς έστειλε σαράντα χιλιάδες άντρες πεζούς και εφτά χιλιάδες καβαλάρηδες, για να έρθουν στη χώρα του Ιούδα και να την καταστρέψουν, σύμφωνα με τη διαταγή του βασιλιά.
40. Ξεκίνησαν, λοιπόν, αυτοί με όλο το στρατό τους και ήρθαν και στρατοπέδευσαν κοντά στην Αμμαούς, στην πεδινή περιοχή.
41. Όταν οι έμποροι της περιοχής έμαθαν γι’ αυτόν τον τεράστιο στρατό, πήραν άφθονο ασήμι και χρυσάφι, ακόμα κι αλυσίδες και ήρθαν στο στρατόπεδο να αγοράσουν αιχμαλώτους Ισραηλίτες για δούλους. Μαζί τους ήρθε και στρατιωτική δύναμη από την Ιδουμαία και τη Φιλισταία.
42. Ο Ιούδας και τ’ αδέρφια του κατάλαβαν ότι η κατάσταση γινόταν όλο και πιο κρίσιμη, γιατί ξένες δυνάμεις άρχισαν να συγκεντρώνονται στα σύνορά τους· κατάλαβαν επίσης καλά πως ο βασιλιάς ήταν αυτός που είχε διατάξει να καταστρέψουν το λαό τους και να τους εξοντώσουν ολοκληρωτικά.
43. Είπαν, λοιπόν, μεταξύ τους: «Εμπρός να αποκαταστήσουμε το γόητρο του λαού μας! Να πολεμήσουμε για το λαό μας και για τους ιερούς τόπους μας».
44. Έτσι συγκεντρώθηκαν όλοι για να ετοιμαστούν για πόλεμο και να προσευχηθούν για να ζητήσουν το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού.
45. Άδεια σαν έρημος είναι η Ιερουσαλήμ,κανείς απ’ τους κατοίκους τηςσ’ αυτήν δεν μπαινοβγαίνει.Καταπατήθηκε ο ναός,ξένοι περιδιαβάζουν την ακρόπολη,που κατοικία έχει γίνει των εθνών.Κάθε χαρά έχει χαθεί απ’ τους Ισραηλίτες·σταμάτησαν ν’ ακούγονται η άρπα κι ο αυλός.
46. Οι Ιουδαίοι συγκεντρώθηκαν και ήρθαν στη Μασσηφά, απέναντι απ’ την Ιερουσαλήμ, γιατί η Μασσηφά ήταν παλιά τόπος προσευχής των Ισραηλιτών.
47. Εκείνη την ημέρα νήστεψαν και φόρεσαν πένθιμες ποδιές, έβαλαν στάχτη στα κεφάλια τους και ξέσκιζαν τα ρούχα τους.
48. Έπειτα άνοιξαν το βιβλίο του νόμου για να το συμβουλευτούν, όπως τα έθνη ζητούσαν οδηγία από τα ομοιώματα των ειδώλων τους.
49. Έφεραν τις στολές των ιερέων, τα πρωτογεννήματα και τις δεκάτες· ξεσήκωσαν όσους Ναζηραίους είχαν συμπληρώσει τις ημέρες της αφιέρωσής τους
50. και προσευχήθηκαν με θέρμη στο Θεό και είπαν: «Τι να κάνουμε, Κύριε, μ’ αυτούς και πού να τους μεταφέρουμε;
51. Ο ναός σου έχει καταπατηθεί κι έχει βεβηλωθεί και οι ιερείς σου υποφέρουν κι εξευτελίζονται.
52. Τα έθνη έχουν συνασπισθεί εναντίον μας για να μας εξοντώσουν. Εσύ γνωρίζεις τι σκέπτονται εναντίον μας.
53. Πώς θα μπορέσουμε να τους αντιμετωπίσουμε αν εσύ, Κύριε, δε μας βοηθήσεις;»
54. Τότε σάλπισαν με τις σάλπιγγες κι αλάλαξαν δυνατά.
55. Ύστερα ο Ιούδας τοποθέτησε αρχηγούς στο λαό, χιλίαρχους, εκατόνταρχους, πεντηκόνταρχους και δέκαρχους.
56. Και πρόσταξε, όσοι έχτιζαν σπίτια, όσοι ήταν αρραβωνιασμένοι, όσοι φύτευαν αμπέλια και όσοι φοβούνταν, να γυρίσουν καθένας σπίτι του, όπως όριζε ο νόμος.
57. Έπειτα ο στρατός μετακινήθηκε και στρατοπέδευσε νότια της Αμμαούς.
58. Τότε ο Ιούδας τους είπε: «Ζωστείτε τα όπλα σας, πάρτε θάρρος και ετοιμαστείτε, ώστε το πρωί να πολεμήσουμε αυτά τα έθνη που έχουν συνασπιστεί εναντίον μας, για να εξαφανίσουν εμάς και τα ιερά μας.
59. Είναι προτιμότερο να σκοτωθούμε στον πόλεμο παρά να δούμε την καταστροφή του έθνους μας και των ιερών τόπων μας.
60. Ας πράξουμε κατά πώς θέλει ο Θεός».